Sensopathisch spel, sensorisch spel, sensory play... wat is dat nu eigenlijk? En wat heb je nodig om het te kunnen aanbieden? In deze blog geven we met plezier allerlei tips zodat je er thuis/in de klas/op het kinderdagverblijf ook mee aan de slag kunt gaan.
Wat is sensorisch spel?
Bij sensorisch spel bied je activiteiten aan die gericht zijn op het stimuleren van de zintuigen. Vooral de tastzin komt uitgebreid aan bod. Maar ook andere zintuiglijke ervaringen kunnen gestimuleerd worden. Zo valt ook boetseerklei of speeldeeg onder de noemer van sensorisch speelgoed. De speelklei van Invitation To Imagine ruikt ook nog eens heerlijk door het gebruik van etherische oliën.
Waarom zou je met sensorisch spel starten?
Omdat het leuk is! Het is voor kinderen een interactieve en boeiende manier om de wereld rondom hen te leren kennen. Maar dat niet alleen. Kinderen leren heel veel van sensorisch spel. Het biedt namelijk ook heel wat voordelen voor o.a. de cognitieve, motorische en sociale ontwikkeling.
- cognitief: het moedigt kinderen aan om te onderzoeken en om probleemoplossend te denken. Hierdoor gaan ze linken leggen in hersenen. Scheppen en gieten kan misschien doelloos lijken, maar ze leren onbewust over oorzaak en gevolg, oefenen de hand-oogcoördinatie, enz.
- motorisch: vooral de handen en vingers worden veel gebruikt bij sensopathisch spel. Dit is goed voor de fijne motoriek en biedt kleine kinderen een goede voorbereiding op het schrijven en knippen.
- sociaal: kinderen kunnen ook hun taal verder ontwikkelen door het spel te beschrijven. Wat zie je? Wat voel je? Je kan op die manier taal uitlokken en nieuwe woorden aanleren of begrippen oefenen (zoals klein/groot, ruw/zacht, veel/weinig).
De reden waarom wij bij ons thuis met sensorisch spel gestart zijn, is omdat het ook een ontspannende en ontprikkelende werking heeft. Tijdens drukke periodes zoals de feestdagen of na schooltijd kan het daarom helpen om emoties te reguleren.
Wanneer kan je starten met sensorisch spel?
Een sensorische spelactiviteit is geschikt voor alle leeftijden. Zorg er wel voor dat je materialen gebruikt die aangepast zijn aan de leeftijd van het kind.
Baby's nemen al veel waar met de zintuigen. Zij vinden felle kleuren en zachte materialen erg fijn. Zijden sjaaltjes zijn hier een goed voorbeeld van. Je kan ze in de lucht gooien en zien hoe ze naar beneden dwarrelen. Je kan ze ook ophangen aan een babygym en je baby laten kijken en voelen. Of je kan ze ergens instoppen (lege doos zakdoeken, garde,...) zodat je kindje ze eruit kan trekken.
Vanaf dat een kind zelfstandig kan zitten en je gestart bent met vaste voeding, kan je al wat extra zaken aanbieden. Aangezien ze wel nog volop ontdekken via de mond, kies je best voor smaakveilige opties zoals havermout, brinta, een cracotte die je fijn mixt, enz.
Oudere kinderen (of grote broers en zussen) kan je bij het proces betrekken en een coördinerende rol toewijzen. Zij vinden het vaak leuk om creatief aan de slag te gaan. Je kan samen rijst kleuren, slijm maken, een blotevoetenparcours uitdenken, enz.
Hoe ga je thuis of in de klas aan de slag met sensorisch spel en wat heb je ervoor nodig?
Denk voor je start eerst even over het volgende na: hoe rommelig mag het worden? Welke ruimte ga ik gebruiken? Hoeveel tijd wil ik besteden aan de voorbereiding en de opkuis?
Eens je hierover nagedacht hebt, kan je een invitation to play klaarzetten, een "uitnodiging tot spelen" dus. Alles start met het uitzetten van een speelbak of speeltafel. Ook een dienblad of bloempotonderzetter kan dienst doen als speelbak.
Hoe maak je een sensorische bak? Wat gaat er nu precies in?
Om de zintuigen van je kind te stimuleren, heb je helemaal niet veel nodig. Enkele voorbeelden van sensorisch materiaal dat je hoogstwaarschijnlijk al in huis hebt:
- rijst en pasta (kan je ook kleuren met verf of voedingskleurstof)
- (kikker)erwten, bonen, linzen, (gedroogde) vruchten…
- water, ijs, schuim,...
Je kan eindeloos combineren en toevoegen. Houd bij de keuze van je basisvulling wel rekening met allergieën en gevoeligheden (gluten, gevoelige huid, kindjes met hoogsensitiviteit /ASS/... die bepaalde materialen niet goed verdragen). Wissel af tussen materialen om erachter te komen wat jouw kindje leuk vindt.
Je kan als volgende stap wat keukengerei toevoegen aan je bak: potjes en schepjes, lepels, trechters of een theeknijper.
Verder zijn deze materialen een leuke aanvulling:
- speelfiguurtjes zoals diertjes, tekenfilmfiguren of pegdolls
- knutselmaterialen zoals pompons, veertjes, chenilledraad,…
- natuurlijke materialen zoals dennenappels, eikels, steentjes, …
- verpakkingsmaterialen zoals bubblewrap, houtwol, opvulchips,..
Door je materialen op een aantrekkelijke manier klaar te zetten, stimuleer je je kind om ermee aan de slag te gaan.
De speelbak staat klaar, maar wat nu?
Eerst en vooral: er zijn geen regels! Bij open einde spel is er geen specifiek doel. Laat je kindje dus vooral zelf voelen, ontdekken, leren en fantaseren.
Sommige kindjes hebben wat extra stimulans nodig. Of na een tijdje kan het spel stilvallen. Je kan dan zelf meespelen en wat zaken voordoen. Enkele voorbeelden van activiteiten:
- sorteeractiviteiten
- patronen/mandala's laten bedenken
- verstop- en zoekspelletjes
- experimentjes (manieren bedenken om iets te doen)
- rollenspel (taartjes en soepjes maken)
- extra uitdaging bieden met letter en cijferspelletjes
- een boekje erbij nemen dat aansluit bij het thema
Welke rol heb jij als ouder/begeleider?
Laat vooral het plezier en ontdekken centraal staan. Als ouder of begeleider heb je vooral een ondersteunende en observerende rol. Laat kinderen het spel zelf leiden en je zal versteld staan van hun kunnen en fantasie.
Inspireer en daag uit waar nodig, bied opties aan wanneer spel stilvalt.
Probeer op voorhand ook een kader te scheppen: maak duidelijke afspraken en stel grenzen. Bijvoorbeeld: je mag het materiaal niet mengen, we gaan niet gooien met de materialen, enz.
En niet onbelangrijk: vergeet niet te genieten van deze waardevolle momenten samen. Je gaat de zorgen en stress van de dag wegnemen, zorgt voor aandacht en verbinding. Er is niets mooiers!
Ontbreekt het je aan tijd, energie of inspiratie?
Kies dan voor het gemak van een kant-en-klaar speelpakket. Elke themabox wordt door ons met veel zorg en liefde samengesteld. Je ontvangt een complete set in een praktische bewaardoos waarmee je kindjes instant aan de slag kunnen. Daarnaast werken ook heel graag samen om een uniek speelpakket op maat te maken.
Geen zin in rommel bij je thuis?
Kom dan eens meespelen tijdens een sensorische speelsessie. Wij zorgen voor een unieke en complete beleving, jij mag genieten en moet je achteraf niets aantrekken van de opkuis.
Zoek dus vooral naar een manier dat jou haalbaar lijkt en ontdek samen met je kindje(s) het plezier van sensorisch spel. Alvast veel 'happy plays'!
